Untitled - #30928

Dici & Ryan

In het webinar van november 2023 gaf ik aandacht aan de drie psychologische basisbehoeften, zoals die door Dici en Ryan werden geformuleerd. Hier een uitleg:

Natuurlijke menselijke neigingen naar groei en ontwikkeling leiden tot onze aangeboren drang om boeiende activiteiten te ondernemen en verbinding te zoeken met de wereld om ons heen. Volgens de zelfdeterminatietheorie zijn er drie universele psychologische basisbehoeften die hieraan ten grondslag liggen: de natuurlijke behoefte aan verbondenheid, competentie en autonomie. Deze worden ook wel de vitamines voor groei genoemd.

Net zoals fysieke behoeften zoals eten en slapen essentieel zijn voor ons overleven, zijn deze psychologische basisbehoeften cruciaal voor ons persoonlijk en sociaal functioneren.

Verbondenheid:
Verbondenheid draait om het ervaren van een ‘wij-gevoel’, erbij horen, welkom zijn, deelnemen en het opbouwen van warme, vertrouwensvolle relaties in een positief en veilig klimaat. Het omvat zorgen voor anderen en zelf geliefd worden, nauw verbonden met het begrip hechting. Het versterken van het gevoel van verbondenheid houdt in dat je beschikbaar bent en zorgzaam, respectvol en waarderend omgaat met kinderen, jongeren en volwassenen.

Competentie:
Competentie draait om vertrouwen in eigen kunnen, het gevoel bekwaam te zijn om uitdagingen aan te gaan, doelen te bereiken en taken succesvol af te ronden. Het gaat om het gevoel van vooruitgang en verbetering in wat je doet, en het ontvangen van waardering van anderen. Het ondersteunen van het gevoel van competentie omvat het uitstralen van vertrouwen, helderheid bieden, afstemmen op het ontwikkelingsniveau en het aanbieden van gepaste hulp, structuur en uitdagingen. Het draait om het vinden van een evenwicht tussen overbelasting en onderschatting. De veronderstelling dat mensen ‘alles in zich hebben’ en dat je alleen maar hoeft te prikkelen om dat eruit te krijgen is een misvatting. Soms moeten mensen iets leren. Bij eenzaamheid is dat duidelijk: vaak ontbreekt de competentie om vriendschappen aan te gaan en te onderhouden.

Autonomie:
Autonomie gaat over een gevoel van psychologische vrijheid, jezelf kunnen zijn, keuzes mogen maken en ruimte krijgen voor initiatief. Het gaat erom gehoord te worden, het gevoel te hebben dat je mening ertoe doet en dat je een zekere mate van invloed en controle kunt uitoefenen. Autonomie mag niet worden verward met onafhankelijkheid. Het betekent zelf beslissingen mogen nemen, zelf mogen kiezen en zelf verantwoordelijkheid mogen dragen voor hun initiatieven en activiteiten. Hoe meer je mensen dingen uit handen neemt, des te minder autonoom zij zijn. Goed voorbeeld van hoe dat mis kan gaan is de uitvaartbranche. Het blijkt dat mensen die alles uit handen geven bij een begrafenis minder goed het verdriet verwerken dan degenen die zelf actief zijn. Zelf iets kunnen bijdragen is belangrijk. Zo gezien is het slim om allerlei activiteiten vanuit het welzijnswerk onder de loep te nemen. De vraag of het bijdraagt aan autonomie of niet zou altijd een rol moeten spelen.

Presentatie introductie eenzaamheid

Op verzoek is hier de powerpoint presentatie in PDF. De kwaliteit van deze foto’s is goed voor online gebruik.