2. (Groeps)coaching
Doelen en resultaten
Na deze les ken je verschillende opvattingen over wat coaching in houdt. Aan het eind van deze les ken je het verschil tussen coaching, counseling, therapie en een cursus. Je kent de opvatting van de NOBCO over coachen. Je begrijpt wat de methodiek Creatief Leven inhoudt in relatie tot al deze activiteiten.
Wat is coachen? – en wat is het niet?
In deze inleidende les aandacht voor de definitie van coaching volgens de NOBCO (Nederlandse orde van beroepscoaches). Zij omschrijft coaching als volgt op haar website:
NOBCO definieert coaching als ‘een resultaatgericht en systematisch proces waarbij een coach, op basis van een gelijkwaardige relatie, een coachee faciliteert om zelf gestelde doelen te behalen en zijn/haar functioneren, ontwikkeling en welzijn te bevorderen‘. Deze definitie is gebaseerd op Grant, 2003, p. 254; Theeboom, 2016, p. 126.
Het is belangrijk te beseffen dat heel strakke definities van coaching niet zo zinvol zijn. Nog in 2018 hanteerde de NOBCO een andere definitie. Het toont aan hoezeer het vak van coach in beweging is.
Essentieel bij coachen, in tegenstelling tot sommige andere vormen van begeleiding is dat de coachee een eigen doel heeft. (‘zelf gesteld doel’).
Hulpverlening hoeft bijvoorbeeld niet altijd coachend te zijn: iets voor iemand uitvoeren of uitzoeken is een vorm van hulpverlening die niet onder coaching valt. Iemand bezoeken en gezellige gesprekken voeren is geen coaching. Een coachend gesprek kan iedereen misschien wel voeren, maar essentieel is dat er sprake is van systematisch en resultaatgericht werken.
Onderwijzen (bijvoorbeeld in een cursus) kan coachend worden uitgevoerd, maar het proces van onderwijzen (en dus een cursus geven!) is een proces waarbij de docent op het vlak van kennis een niet-gelijkwaardige relatie heeft. Daarom wordt dat geen coachen genoemd.
Therapie wordt door de NOBCO onderscheiden van coaching doordat therapie wordt geboden als oplossing voor problemen van geestelijke gezondheid, terwijl coaching wordt geboden aan mensen die geestelijk gezond zijn… Dat betekent dat je zou kunnen bepalen wanneer iemand geestelijke gezond is en wanneer niet. Een heikele onderneming. Vaak wordt het onderscheid gemaakt doordat mensen worden verwezen naar de GGZ, omdat de behandeling daar wordt betaald door verzekeraars, terwijl coaching meestal wordt betaald door een werkgever of door de coachee zelf.
Je hoort ook wel eens beweren dat coaching zich niet bezig houdt met het brein, terwijl therapie dat nu juist wel doet. Dat is natuurlijk onzin. Alles wat we doen, doen we met ons brein, of dat nu therapie of coaching ondergaan is, of leren worteltrekken.
Counselling, om dat onderwerp ook nog maar even te behandelen, is een vorm van begeleiding waarbij het geven van raad en advies centraal staat, naast het luisteren naar wat de cliënt te vertellen heeft. Af en toe een tip geven mag je als coach natuurlijk ook wel eens doen, maar essentieel is dat het geven van advies en tips centraal staat bij counseling, terwijl dat bij coaching nu juist niet de bedoeling is.
De methodiek Creatief Leven is een mengvorm van coaching, lesgeven, tips, en therapeutische acties. Zoals zo veel dingen in het leven is er niet een harde scheidslijn te trekken tussen al die vormen van begeleiden. Maar coachende technieken maken een groot deel uit van de aanpak, daarom besteden we er veel aandacht aan.
Het proces van coachen en de uitgangspunten ten aanzien van de eigen verantwoordelijkheid en gelijkwaardigheid passen goed bij onze uitgangspunten. In de cursus en ook in de één op één begeleiding van mensen die zich eenzaam voelen gebruiken we veel coaching technieken. We werken eclectisch: we doen wat werkt.
Over het algemeen wordt onder coaching verstaan: een individuele activiteit, de coach begeleidt één persoon.
Wat is groepscoaching?
Wanneer je surft op internet en je zoekt naar groepscoaching vind je veelal de uitleg voor teamcoaching. Toch is dat iets anders.
Teamcoaching behelst het coachen van een groep mensen, vaak collega’s. Het gaat daarbij dan om bewerkstelligen van een betere samenwerking of om het bereiken van optimale output, bijvoorbeeld het behalen van een gezamenlijk doel. Natuurlijk hebben de leden individuele taken, maar het doel is een groepsdoel. De doelen van de deelnemers zijn ondergeschikt aan het doel van de groep.
In de cursus Creatief Leven passen we individuele coaching in een groep toe. Onder groepscoaching verstaan wij dan ook het coachen van een aantal individuele mensen in een groepssetting. Er is sprake van een gedeelde wens tot ontwikkeling. Het doel is individueel geluk: iedereen wil zich minder eenzaam voelen. Iedereen zal dan ook een eigen doel hebben dat met behulp van groepscoaching wordt bereikt. De groep is ondergeschikt aan de doelen van de individuele deelnemers. De groep is bedoeld als steunend, om de individuele doelen van deelnemers beter te bereiken dan wanneer zij dat alleen zouden doen.
Ons uitganspunt is dat een groep bestaat uit mensen die samen hun eigen of gedeelde belangen behartigen in een sociale context. Gedeelde waarden zijn van groot belang om die groep tot een groep te maken die bereid is succesvol op te trekken en zo nodig samen te werken.