7. Verwijzen

Verwijzen in de zin van verwijzen naar een medisch specialist doen wij uiteraard niet. Dat is voorbehouden aan de arts. We kunnen wel advies geven over wat mogelijke keuzes zijn voor iemand die een oplossing voor eenzaamheid zoekt.

Met het stroomschema heb je een heel grof en schematisch overzicht tot je beschikking. Hierdoor weet je wat je in welk geval een verstandige keus is.

Bekijk de video over het stroomschema. Wat doe je… en wanneer?

Download, bewaar en lees het module 2 document: Toelichting bij stroomschema

Download, bewaar en lees het module 2 document: Drie-vragen model Faktor5

In het drie-vragen model is het uitgangspunt dat er een cliënt bij je zit die vertelt zich eenzaam te voelen. Er is dus al een stevig aantal stappen gezet. Dit drie-vragenmodel is de voorloper van de eenzaamheidstest. Deze vragen zijn in de test verwerkt. De reden om te kiezen voor het laten doen van een test in plats van in een gesprek uitvinden wat het probleem is is deze. Als je met iemand in gesprek gaat over diens eenzaamheid en je moet vragen hoe lang het al duurt en wat de aanleiding was, dan ben je in feite het probleem van de ander aan het activeren in diens brein. Dat heeft twee nadelen:

1. Activeren van een probleem in het brein maakt het probleem niet groter, maar wel de perceptie ervan door de persoon zelf. Zoals je iemand laat merken dat ie patiënt is door hem een operatiehemd aan te doen, zo confronteer je iemand met diens probleem door erover te praten. Het activeert de stressrespons, is dus is stressverhogend en voegt niet alleen niets toe aan een verbetering van de situatie, het kan deze verslechteren.
2. Door over problemen te praten met iemand vestig je een patroon van praten over problemen. De cliënt verwacht dat dan ook en zal misschien zelfs beledigd zijn als jij vervolgens dat niet wilt, en naar een onwikkelingsgerichte aanpak wilt sturen. Je maakt het jezelf dus erg lastig door met iemand te gaan praten over diens probleem. Let op! Het gaat hier over het bespreken van problemen in jouw rol als professional, gericht op het verbeteren van het welzijn van de ander. Dat het in andere situaties best zinvol kan zijn om problemen te bespreken is een ander verhaal.

Er kan een reden zijn om niet de test te gebruiken, dan is het drie-vragenmodel zinvol.

Bekijk de video over verwijzen als er meer aan de hand is, maar waar naar toe?

Download bewaar en lees het module 2 document: Toelichting bij stroomschema

Tot slot

Eenzaamheid aanpakken is geen exacte wetenschap. Zo is het niet mogelijk om precies in te schatten hoe lang het duurt voordat iemand een ‘eenzaam brein’ heeft, een brein dat zodanig is beïnvloed door langdurige eenzaamheid dat het verstard is geraakt. Ons brein leert voortdurend. Hier is een mooi artikel waarin je dat nog eens kunt nalezen.

Ook nare dingen leren we en die leren we nog sneller omdat ze bedreigend zijn. Jonge mensen leren sneller dan oudere en baby’s leren het snelst van allemaal. Dat betekent dus dat het afhangt van je leeftijd, van je intelligentie en van de mate van pijn die je ervaart, hoe snel je brein is aangepast aan een situatie, dus ook aan die van eenzaamheid.

Logischerwijs kun je aannemen dat als een klein kind zich eenzaam voelt en daar geen oplossing voor wet te vinden, dat al snel leidt tot een eenzaam brein.

Wat we tien jaar geleden nog niet wisten en nu wel, is dat het brein direct reageert op eenzaamheid. Dus of iemand nu al langer of pas heel kort last heeft van eenzaamheid, eenzaamheid zal altijd van invloed zijn op de werking van het brein. En daarmee ook op de perceptie en het gedrag van mensen.

Dat betekent dat elke vorm van aanpak rekening moet houden met het feit dat een brein van iemand die zich eenzaam voelt nu eenmaal anders reageert. Elke vorm van aanpak moet dan ook gericht zijn op het helpen dat brein te ontspannen en neurogenese te bevorderen en daarnaast ook op het leren hanteren van relatievaardigheden.

Zijn contactmogelijkheden en uitjes en maatjesprojecten en buurtwerk en handmassages dan geen aanpak van eenzaamheid? Inderdaad, hoe mooi en goed het ook kan zijn om verbinding te bieden aan mensen die zich niet eenzaam voelen, het is geen aanpak van eenzaamheid. Niets ten nadele van al die mooie zaken. Ze zijn de glimlach op de lippen van deelnemers, ze zijn de olie in de machine van onze samenleving. Maar ze zijn afleiding van eenzaamheid. Geen aanpak. Het is een keus die je maakt als alle andere oplossingen niet werken. Bijvoorbeeld als iemand niet leerbaar is. Of in een uitzichtloze positie zit, bijvoorbeeld iemand is bedlegerig en slecht communicatief. Dan is het fantastisch dat er mensen zij n die daaraan bijdragen.

Maar de meeste mensen die zich eenzaam voelen lopen gewoon om je heen op straat. Voor bijna de helft van de bevolking is afleiding geen oplossing. Afleiding houdt ze van een oplossing weg. Dat kan beter! Alleen al door jouw kennis te delen worden we ons allemaal meer bewust van dit probleem en van de mogelijke oplossingen.