Adviseren

Algemeen

Het geven van advies is in zijn algemeenheid een zaak waar je heel omzichtig mee moet omgaan. Niemand zit te wachten op een advies dat ingaat tegen de eigen overtuigingen. Eigenlijk willen de meeste mensen, dus ook mensen in organisaties, horen dat wat ze doen fantastisch is. Dat zit nu eenmaal de menselijke aard. Er zijn wel momenten waarop advies, ook als dat tegen de eigen ideeën ingaat, wel wordt geaccepteerd. Meestal is dat een situatie waar je te maken hebt met een crisis, maar er zijn andere factoren die meetellen.

Als het gaat om adviseren bij eenzaamheid heb je het over het adviseren van wat-te-doen aan gemeenten, welzijnsorganisaties en bedrijven. Je doelgroep bepaalt natuurlijk voor een groot deel wat je aanpak is, maar in zijn algemeenheid moet je met het volgende rekening houden. Het adviseren aan gemeenten en welzijnsinstellingen kan behoorlijk uitdagend zijn. Hier zijn een paar voetangels en klemmen waar jij als professional mee te maken hebt:

Bureaucratische complexiteit: Overheidsinstanties en welzijnsinstellingen hebben vaak complexe regelgeving, beleidslijnen en procedures. Het kan tijdrovend en verwarrend zijn om hiermee om te gaan. Je moet daar echt wat van snappen om effectief te kunnen adviseren. Houd er rekening mee dat er heel wat tijd in gaat zitten om met overheidsinstanties te onderhandelen en tot zaken te komen.
Budgetbeperkingen: Gemeenten en welzijnsinstellingen hebben meestal beperkte financiële middelen. Het is een uitdaging om adviezen te geven die zowel effectief als kostenefficiënt zijn. Het mooist is als je creatieve oplossingen kunt vinden binnen deze budgettaire beperkingen. Het helpt als je met collega’s in het veld kunt uitwisselen over wat werkt. Het helpt ook als er in de organisatie iemand is die op jouw lijn zit.
Politieke gevoeligheid: Sociale kwesties zijn vaak politiek beladen, en beslissingen kunnen worden beïnvloed door politieke overwegingen. Je moet een beetje begrijpen hoe politieke factoren van invloed kunnen zijn op het adviesproces en moeten objectief blijven. Het is vaker gebeurd dat ergens de cursus Creatief Leven was gepland, mar dat een nieuwe gemeenteraad er anders over dacht. Weg al het voorbereidende werk..,
Diversiteit en culturele gevoeligheid: Cliënten van gemeenten en welzijnsinstellingen komen uit diverse culturele achtergronden. Het is belangrijk om rekening te houden met de behoeften en overtuigingen van verschillende gemeenschappen. Oriënteer je goed op wat de gemeente van je vraagt.
Weerstand tegen verandering: In de introductie las je het al: je kunt te maken krijgen met weerstand van medewerkers en leidinggevenden bij het implementeren van nieuwe adviezen.
Data en evaluatie: Het meten van de impact van beleidsadviezen in de welzijnssector kan moeilijk zijn. Toch komt er steeds meer aandacht voor het meten van effectiviteit. Logisch, je wilt gemeenschapsgeld uitgeven aan dingen die werken.
Belangentegenstellingen: Verschillende belangengroepen, zowel intern als extern, kunnen uiteenlopende belangen en doelen hebben. Het is een uitdaging om alle belanghebbenden tevreden te stellen en consensus te bereiken. Al weet jij nu maar al te goed dat veel van wat onder de noemer ‘eenzaamheid aanpakken’ wordt aangeboden niet werkt, of zelfs schadelijk is, als iemand er zijn levensonderhoud mee verzorgt, is het lastig die persoon daarvan af te brengen.
Juridische overwegingen: Sociale dienstverlening kan gepaard gaan met juridische implicaties, met name op het gebied van privacy en juridische verantwoordelijkheid. Je kunt bijvoorbeeld niet zo maar alle mensen of een bepaalde doelgroep in een gemeente benaderen.
Communicatie en stakeholdersmanagement: Het effectief communiceren van adviezen en het betrekken van relevante belanghebbenden is van vitaal belang. Sterke communicatievaardigheden zijn van groot belang. Een goed inzicht in de sociale kaart is noodzaak als je lokaal werkt. Je moet tenslotte weten welke partijen er in het veld zijn. Er wordt nogal wat ‘aan eenzaamheid gewerkt’ door organisaties waar een gemeente niet omheen kan, terwijl er geen enkel effect van hun werk is. Het is een uitdaging om daarmee om te gaan en toch je doel te bereiken, namelijk mensen met eenzaamheid betere hulp bieden.
Veranderingsmanagement: Het implementeren van adviezen kan organisatorische veranderingen met zich meebrengen. Afhankelijk van jouw rol zul je zelf zo’n veranderprocees moeten begeleiden of in elk geval rekening houden met de implicaties voor een organisatie als ze jouw advies implementeren.
Onderzoek en bewijs: Het is van cruciaal belang om jouw advies duidelijk te baseren op degelijk onderzoek en bewijsmateriaal. Solide bewijs, goede wetenschappelijke referenties kunnen het verschil maken.

Laat je niet van de wijs brengen als jij wilt gaan adviseren, of als jou advies wordt gevraagd, ook al zijn de punten hierboven genoeg om sommige mensen te laten verlangen naar een fijne vakantie.

Omdat het ook leuk is om eens een ander aan het woord te laten:

Eenzaamheid

Het hangt sterk af van de vraag of er beleid is voor het aanpakken van eenzaamheid, hoe jouw advies eruit kan zien. Als er in een gemeente nog geen beleid is, zul je eerst op zoek moeten naar de vraag wie welke wensen heeft en, ook belangrijk, wie de beslissers en wie de beïnvloeders zijn. Je kunt een uitstekend advies geven dat perfect past bij de gemeente waar je bent, maar je hebt de juiste mensen nodig om jouw advies ook geaccepteerd te krijgen.

Als er al wel beleid is, valt het vaak niet mee om zachtjes weg te raken van goed bedoelde, maar zinloze vormen van hulp. Ook hier telt mee dat er onderzoek naar is. Zorg dat je je onderbouwing goed hebt. Ken het veld van onderzoek, blijf op de hoogte van nieuw werk dat jouw werk kan ondersteunen en vergemakkelijken. Dit filmpje van Theo van Tilburg kan daarbij helpen:

Aandachtspunten

Houd rekening met het feit dat we worden overspoeld met vormen van aanpak die niet effectief, of zelfs contra-productief zijn. In die wereld opereren wij. Het is voor veel mensen echt een schok te beseffen dat eenzaamheid iedereen kan overkomen, dat het de helft van de bevolking vandaag treft, dat het direct vanaf het optreden van eenzaamheid het brein beïnvloedt… kortom, er zijn goal wat obstakels te nemen om te zorgen dat jouw advies geaccepteerd zal worden.

Denk aan het marketing principe dat zegt dat je iemand eerst moet kennen en vertrouwen voordat je iets van die ander aanneemt. Je kunt er meer over vinden bij vriend Google, het staat bekend als ‘know-like-trust’. In het kort is het dit:

Mensen doen zaken met mensen. Dus ook het aannemen van advies valt daaronder. Maar dat doen ze niet zo maar. Er moet eerst een basis zijn. Ze moeten je kennen (know), ze moeten je aardig vinden (like) en, heel belangrijk, ze moeten je vertrouwen(trust) om iets van jou te willen kopen. Of dat nu een nieuwe keuken is of een advies over de aanpak van eenzaamheid. Vaak wordt beweerd dat het hebben van 7 keer persoonlijk contact een goede basis is voor het doen van zaken.

Tips

De acceptatie van advies door mensen kan daarnaast nog afhankelijk zijn van verschillende factoren. Hier zijn enkele belangrijke overwegingen die van invloed kunnen zijn op de bereidheid van mensen om advies te accepteren:

Duidelijkheid en begrijpelijkheid: Advies moet helder en begrijpelijk worden gepresenteerd. Als mensen het advies niet begrijpen, zullen ze terughoudend zijn om het te accepteren. Het gebruik van eenvoudige taal en duidelijke communicatie is essentieel.
Relevante expertise: Mensen zullen eerder advies accepteren van mensen of organisaties die als deskundig en competent worden beschouwd in het betreffende vakgebied. Het is belangrijk om uw kennis en expertise te demonstreren om het vertrouwen van mensen te winnen. Dat mag nu geen probleem meer zijn!
Persoonlijke betrokkenheid: Mensen zijn eerder geneigd advies te accepteren als ze het gevoel hebben dat het advies aansluit bij hun persoonlijke behoeften, doelen en waarden. Het advies moet relevant zijn voor de individuele situatie.
Emotionele intelligentie: Het vermogen om empathie te tonen en de emoties en behoeften van mensen te begrijpen, kan de acceptatie van advies bevorderen. Mensen voelen zich eerder gehoord en begrepen wanneer adviseurs empathisch zijn. Maak rapport. Zorg zo nodig voor extra gespreksvaardigheden.
Eigenaarschap en participatie: Het betrekken van mensen bij het besluitvormingsproces en hen een gevoel van eigenaarschap geven, kan de acceptatie van advies vergroten. Mensen willen graag het gevoel hebben dat ze een actieve rol spelen in het nemen van beslissingen die hen beïnvloeden.
Positieve communicatie: Het benadrukken van de voordelen en positieve aspecten van het advies kan de acceptatie bevorderen. Mensen worden eerder gemotiveerd om advies te accepteren als ze begrijpen hoe het hen ten goede komt. (What’s in it for them)
Bewijs en ervaring: Het presenteren van bewijsmateriaal en succesverhalen kan de acceptatie van advies ondersteunen. Mensen zijn vaak overtuigd door concrete voorbeelden en bewijs van effectiviteit. Gebruik gerust de filmpjes van b.v. Katwijk.
Timing: Het juiste moment om advies te geven is van cruciaal belang. Soms is het beter om te wachten tot mensen er klaar voor zijn om advies te accepteren.

Adviseren vraagt een goed begrip van de doelgroep en de situatie, en het vermogen om de communicatie en benadering aan te passen om de acceptatie te vergemakkelijken. Als adviseren jouw hart heeft, zul je je door deze overwegingen, die wel waarschuwingen lijken, alleen maar laten motiveren om er een succes van te maken. Super! Maar er zijn meer manieren om kennis te delen. Daar gaan de volgende lessen over.